Alarm! Nederlandse overheid wil afwijken van mensenrechten!

Diep geschokt ben ik, nu ik lees welke Verklaringen de Nederlandse Staat heeft toegevoegd aan de ratificatie van het VN-verdrag voor de Rechten van Personen met Beperkingen.

De Verklaringen bij Ratificatie betekenen dat Nederland het anders wil doen dan de VN voorschrijft. Het gaat dus om afwijkingen van de mensenrechtenstandaarden.

Aanvankelijk dacht ik dat Nederland die “interpretatieve verklaringen” had laten vallen,  – althans, dat is mij verteld door de Nederlandse delegatie op 13 juni 2016, zie mijn blog: http://punkertje.waarbenjij.nu/reisverslag/4921178/new-york-day-1-civil-society-crpd-forum  –
maar dat blijkt dus niet waar te zijn.
Ik weet niet waarom men mij onjuist heeft voorgelicht…. Ik vind het wel heel erg raar.

Dit is een enorme teleurstelling!

Zie hier de website van de VN (OHCHR) met de informatie over ratificaties en verklaringen: http://indicators.ohchr.org/
Klik op Nederland.
Klik op Declarations.
En scroll naar: Convention on the Rights of Persons with Disabilities.

Daar staat een extreem lange lijst met uitzonderingen die Nederland bij dit Verdrag wil aanhouden.

Hierbij valt enorm op, dat de uitzonderingen vooral over het system van gedwongen interventies gaan (wilsonbekwaam-verklaringen en gedwongen interventies).

 

Lees hier de Declarations of the Netherlands:

Déclarations made upon ratification (2016): “Article 10 The Kingdom of the Netherlands acknowledges that unborn human life is worthy of protection. The Kingdom of the Netherlands interprets the scope of Article 10, in line with the relevant case law of the European Court of Human Rights on this issue, to the effect that such protection – and thereby the term ‘human being’ – is a matter of national legislation. Article 12 The Kingdom of the Netherlands recognizes that persons with disabilities enjoy legal capacity on an equal basis with others in all aspects of life. Furthermore, the Kingdom of the Netherlands declares its understanding that the Convention allows for supported and substitute decision-making arrangements in appropriate circumstances and in accordance with the law. The Kingdom of the Netherlands interprets Article 12 as restricting substitute decision-making arrangements to cases where such measures are necessary, as a last resort and subject to safeguards. Article 14 The Kingdom of the Netherlands recognizes that all persons with disabilities enjoy the right to liberty and security of person, and a right to respect for physical and mental integrity on an equal basis with others. Furthermore, the Kingdom of the Netherlands declares its understanding that the Convention allows for compulsory care or treatment of persons, including measures to treat mental illnesses, when circumstances render treatment of this kind necessary as a last resort, and the treatment is subject to legal safeguards. Article 15- The Kingdom of the Netherlands declares that it will interpret the term ‘consent’ in article 15 in conformity with international instruments and national legislation which is in line with these instruments. This means that, as far as biomedical research is concerned, the term ‘consent’ applies to two different situations: 1. Consent given by a person who is able to consent, and 2. In the case of persons who are not able to give their consent, permission given by their representative or an authority or body provided for by law. The Kingdom of the Netherlands considers it important that persons who are unable to give their free and informed consent receive specific protection taking into consideration the importance of the development of medical science for the benefit of persons with a disability. In addition to the permission referred to under 2. above, other protective measures as included in international instruments are considered to be part of this protection. Article 23 With regard to Article 23 paragraph 1(b), the Kingdom of the Netherlands declares that the best interests of the child shall be paramount. Article 25 The Kingdom of the Netherlands interprets article 25 (a) to concern access to health care and the affordability of health care, and confirms that discrimination in such matters is not allowed. The Kingdom of the Netherlands considers it also important that health care professionals may determine which health care is provided based on medical grounds and its expected (in)effectiveness. The individual autonomy of the person is an important principle laid down in Article 3 (a) of the Convention. The Kingdom of the Netherlands understands Article 25 (f) in the light of this autonomy. This provision is interpreted to mean that good care involves respecting a person’s wishes with regard to medical treatment, food and fluids, and that a decision to withhold any of these can also be based on medical grounds. Article 29 The Kingdom of the Netherlands is fully committed to ensure the effective and full exercise by persons with disabilities of their right and opportunity to vote by secret ballot. It recognizes the importance of persons with disabilities to have, where necessary, at their request, assistance in voting. To safeguard voting by secret ballot without intimidation, as provided for in article 29 (a) (ii), and to ensure the principle of one vote per person, the Kingdom of the Netherlands declares that it will interpret the term ‘assistance’ in article 29 (a) (iii) as assistance only to be effected outside the voting booth, except with regard to assistance required due to a physical disability, in which case assistance may also be permitted inside the voting booth.”

Declarations made upon signature (2007): “The Kingdom of the Netherlands hereby expresses its intention to ratify the Convention on the Rights of Persons with Disabilities, subject to the following declarations and such further declarations and reservations as it may deem necessary upon ratification of the Convention. Article 10 The Kingdom of the Netherlands acknowledges that unborn human life is worthy of protection. The Kingdom interprets the scope of Article 10 to the effect that such protection – and thereby the term ‘human being’ – is a matter for national legislation. Article 15 The Netherlands declares that it will interpret the term ‘consent’ in Article 15 in conformity with international instruments, such as the Council of Europe Convention on Human Rights and Biomedicine and the Additional Protocol concerning Biomedical Research, and with national legislation which is in line with these instruments. This means that, as far as biomedical research is concerned, the term ‘consent’ applies to two different situations: 1. consent given by a person who is able to consent, and 2. in the case of persons who are not able to give their consent, permission given by their representative or an authority or body provided for by law. The Netherlands considers it important that persons who are unable to give their free and informed consent receive specific protection. In addition to the permission referred to under 2. above, other protective measures as included in the above-mentioned international instruments are considered to be part of this protection. Article 23 With regard to Article 23 paragraph 1 (b), the Netherlands declares that the best interests of the child shall be paramount. Article 25 The individual autonomy of the person is an important principle laid down in Article 3 (a) of the Convention. The Netherlands understands Article 25 (f) in the light of this autonomy. This provision is interpreted to mean that good care involves respecting a persishes with regard to medical treatment, food and fluids.”

 

*

Het is bijna niet te geloven dat Nederland met deze stellingen komt, zelfs nadat het CRPD-Committee reeds vele verduidelijkende artikelen ter jurisprudentie heeft uitgegeven, zoals o.a.:

de General Comment no.1 on article 12 Equal recognition before the law, (2014) http://www.ohchr.org/EN/HRBodies/CRPD/Pages/GC.aspx

de Guidelines on article 14 Liberty and security of the person, (2015) te vinden op: http://www.ohchr.org/EN/HRBodies/CRPD/Pages/CRPDIndex.aspx

de oproep van 2 Speciale VN-Rapporteurs: Dignity must prevail (2015) http://www.ohchr.org/en/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=16583&LangID=E

 

De Verklaringen bij Ratificatie betekenen dat Nederland het anders wil doen dan de VN voorschrijft. Het gaat dus om afwijkingen van de mensenrechtenstandaarden.
Het is werkelijk onbegrijpelijk dat de Nederlandse overheid hiervoor kiest.

Er zijn namelijk zoveel inspanningen, ook in de GGZ zelf, om dwang uit te bannen en humane zorg te leveren.
Zoals bijvoorbeeld:

De ontwikkeling van High Intensive Care Psychiatrie (HIC), http://hic-psy.nl/

En het Dolhuys Manifest: Nederlandse GGZ separeervrij! , zie http://www.hetdolhuys.nl/nieuws/de-isoleercel-is-rijp-voor-het-museum-

 

Dwang was gedurende de laatste 25 jaar al een “laatste redmiddel dat vermeden dient te worden, en zo min mogelijk gebruikt, omdat het namelijk geen therapeutische waarde heeft, en nadelig kan zijn” (grondslag uit MI-principles en wet BOPZ).

We hebben allemaal kunnen zien dat het gebruik van het “ultimum remedium” desondanks al 25 jaar lang toeneemt, en dat het huidige systeem van “zo min mogelijk dwang” dus niet werkt.

Het VN-Verdrag voor de Rechten van Personen met Beperkingen brengt nu verandering. Na 25 jaar lang “proberen om dwang te voorkomen”, wordt de norm nu verlegd, en erkent men dat dwang niet hetzelfde is als zorg. Dwang dient te verdwijnen. Eenieder heeft recht op goede zorg.

Ratificatie zonder uitzonderingen zou de ontwikkeling van humane zorg versterken. Echter, de Nederlandse overheid blijkt dwang te willen behouden!! Dit is een bizarre keuze, die teruggedraaid moet worden.

Wat nodig is, is zorg, geen dwang!

Het is nu nog belangrijker dan ooit om je stem te laten horen.

Ik wil daarom iedereen vragen om onze petitie te ondertekenen:

 Wetgevers Regel zorg in plaats van dwang!

https://www.openpetition.eu/nl/petition/online/wetgevers-regel-zorg-in-plaats-van-dwang

Aanhoudende kritiek op Wetsvoorstel Verplichte GGZ: Dwang is geen oplossing, maar een probleem!

Lees hier de eerdere uitgebreide kritiek van Stichting Mind Rights op wetsvoorstel Verplichte GGZ .

Download Manifest5_dwang-is-geen-oplossing-maar-een-probleem (PDF)

 

Deze kritische analyse uit 2010 is nog steeds van toepassing op het huidige wetsvoorstel Verplichte GGZ, ook na de Derde nota van wijziging in september 2016.
(NB, de voorgestelde “Commissie” is al eerder uit het wetsvoorstel gehaald en vervangen door een procedure door de Officier van Justitie, maar wij zien geen verbetering)

 

Wil je meehelpen dit wetsvoorstel tegen te houden:

Teken en deel de petitie Wetgevers, Regel zorg in plaats van dwang!   :   https://www.openpetition.eu/nl/petition/online/wetgevers-regel-zorg-in-plaats-van-dwang

2-9 Herinner Wim Maljaars – Wetgevers: Regel zorg in plaats van dwang!

Vandaag, 2 september 2016, is het precies 8 jaar geleden dat Wim Maljaars (47) overleed in een isoleercel in Amsterdam. De politiek reageerde destijds geschokt en maakte direct geld vrij voor dwangreductie. Nu, 8 jaar later, lijkt er niets meer over van de politieke verontwaardiging. Isoleercellen zijn nog steeds niet uitgebannen, en er liggen zelfs wetsvoorstellen ter verruiming van dwangtoepassing!! Dit moet stoppen. Laat vandaag nog je stem horen.
bekijk hier de documentaire : De beslissing van Wim Maljaars: http://www.npo.nl/human-doc/26-05-2011/POW_00243814

 

Teken hier de petitie : Wetgevers Regel zorg in plaats van dwang:  https://www.openpetition.eu/nl/petition/online/wetgevers-regel-zorg-in-plaats-van-dwang

 

Meer informatie over de petitie is o.a. te vinden op: https://tekeertegendeisoleer.wordpress.com/2016/09/01/teken-de-petitie-wetgevers-regel-zorg-in-plaats-van-dwang/

Teken de petitie: Wetgevers, Regel zorg in plaats van dwang!

Stichting Mind Rights is samen met een aantal andere organisaties een petitie gestart tegen dwang en voor goede zorg. Het doel van de petitie is het tegenhouden van de wetsvoorstellen Verplichte GGZ, Zorg en Dwang, en Forensische Zorg.

 

Petitie:   Wetgevers: Regel zorg in plaats van dwang!
Zie: https://www.openpetition.eu/nl/petition/online/wetgevers-regel-zorg-in-plaats-van-dwang

 

Het is nodig om NU in actie te komen tegen dwang.
De wetsvoorstellen Verplichte GGZ, Zorg en Dwang en Forensische Zorg zijn ingestuurd voor behandeling in de Tweede Kamer en de Eerste Kamer. De politici zullen binnenkort gaan beslissen over de toekomst van de zorg. Als we willen dat er iets veranderd, dan moeten we nu in actie komen.

 

De dwangwetten Verplichte GGZ, Zorg en Dwang en Forensische Zorg moeten van tafel.
De discussie moet niet gaan over dwang, maar over het organiseren van goede zorg.

Kom in actie, en help mee om de mensenrechten in de zorg te realiseren.
Laat je stem horen en teken ook!

 

Petitie:   Wetgevers: Regel zorg in plaats van dwang!
Zie: https://www.openpetition.eu/nl/petition/online/wetgevers-regel-zorg-in-plaats-van-dwang

 

Over 2 maanden zullen we de petitie aanbieden aan de leden van de Tweede en Eerste Kamer. Meer informatie zal volgen via deze blog.

 

*

Aanvullende informatie bij de petitie:
Lees hier een uitgebreide toelichting van het standpunt van Stichting Mind Rights:

 

Deze petitie is gezamenlijk gestart met steun van verschillende organisaties.
Het doel van de petitie is het tegenhouden van de wetsvoorstellen Verplichte GGZ, Zorg en Dwang, en Forensische Zorg.

De wetsvoorstellen Verplichte GGZ, Zorg en Dwang, en Forensische Zorg gaan niet over goede zorg, maar over ouderwetse dwangtoepassing en vrijheidsbeperkende maatregelen, zoals ontneming van zeggenschap, gedwongen opname, en zelfs isoleercelgebruik en dwangmedicatie.

De wetsvoorstellen gaan over:

• “mensen die vanwege hun geestvermogens een gevaar voor zichzelf of hun omgeving vormen“
• “onvrijwillige zorg ter voorkoming van ernstig gevaar of schade aan zichzelf of de omgeving”
• “verwarde personen”

 

De laatste jaren is er veel aandacht  besteedt aan het verminderen van dwang in de psychiatrie. Iedereen wil dwang vermijden. Het is nu tijd voor de volgende stap: afschaffing van dwang in de zorg. De wetgeving moet gaan over het verlenen van goede zorg, ook in acute en complexe situaties.

Argumenten:

Dwang in de zorg is achterhaald. Dwang helpt niet. Wat nodig is, is zorg, geen dwang.

Dwang draagt niet bij aan veiligheid, maar leidt juist tot strijd en een verstoorde zorgrelatie, waarbij problemen en escalaties kunnen uitmonden in een spiraal van repressie en agressie. Echte veiligheid is de afwezigheid van strijd.

Dwang is geen kwalitatieve zorg. De ontneming van rechten en vrijheden draagt niet bij aan welzijn en kan geen zorg genoemd worden. Dwang was altijd al een ongewenste noodmaatregel die zoveel mogelijk vermeden dient te worden[i], terwijl goede zorg gemaximaliseerd dient te worden. 

Dwang verstoort de zorgrelatie en maakt goede zorg onmogelijk. Vertrouwen is de hoeksteen van een goede zorgrelatie. Goed, respectvol contact is nodig om gevoelens of problemen bespreekbaar te maken, zonder angst voor controle-verlies. Dwang en zorg gaan niet samen.

Dwang kan voorkomen worden door goede zorg. Door goede zorg kunnen problemen, escalaties en crisissituaties voorkomen worden, en vervalt de roep om dwang. Bovendien erkennen de veldpartijen dat crisissituaties ook op humane manieren afgewend kunnen worden. [ii]

 

Dwang symboliseert een tekort aan zorg en aandacht. Dwang is volgens de wetsvoorstellen een “laatste redmiddel bij crisissituaties”, hetgeen uiteraard ook afhankelijk is van de beschikbaarheid van “eerste redmiddelen” om dwang te voorkomen, zoals goede zorg, preventie en alternatieven. De afwezigheid van goede zorg veroorzaakt de roep om dwangtoepassing, en veel onnodig leed.

 

Zorgtekorten moeten opgelost worden. Ondanks vele inspanningen, zijn er nog steeds niet overal alternatieven gerealiseerd om dwang te voorkomen. Een sociale bejegening en adequate preventie vergen meer tijd, aandacht en vaardigheden. Er is een cultuurverandering in de zorg nodig, waarbij er geïnvesteerd wordt in zorgkwaliteit, ook in acute, complexe- en crisissituaties.

 

Alternatieven voor dwang kenmerken zich door een sociale bejegening, gericht op contact en ondersteuning op maat om een probleem of crisis af te wenden of te doorleven. Elke reactie heeft een oorzaak. Elk probleem heeft een oplossing. Elke persoon heeft een ‘gebruiksaanwijzing’. Echte zorg heeft aandacht voor de mens achter het gedrag.

 

De wetgeving hoort aan te sturen op kwalitatief goede zorg. De wetsvoorstellen Verplichte GGZ, Zorg en Dwang en Forensische Zorg, gaan niet over kwalitatief goede zorg en ondersteuning aan kwetsbare mensen, maar gaan enkel over dwangtoepassing. De wetsvoorstellen spreken van “stepped care”, echter gezien de inhoud van het assortiment aan maatregelen en interventies gaat het over “stepped control”. Dwangtoepassing valt niet in de definitie van zorg. De wetsvoorstellen veranderen niets aan de zorgtekorten of de (on)beschikbaarheid van goede zorg en preventie.

 

Het beginsel van “laatste redmiddel” (ultimum-remedium) is achterhaald. Dwang in de zorg “enkel als laatste redmiddel” dient al sinds 1991[iii] zoveel mogelijk vermeden te worden. Desondanks neemt het totaal aantal dwangtoepassingen in de zorg jaarlijks overal toe, ook in Nederland. Het “laatste redmiddel”- model heeft gedurende 25 jaar nergens ter wereld geleid tot een vermindering van dwang in de zorg. Er zijn nauwelijks “eerste redmiddelen” (lees: er is een gebrek aan goede zorg en crisispreventie), waardoor dwang als “laatste redmiddel” veelvuldig wordt aangewend.

Dwangtoepassing remt de ontwikkeling van kwalitatieve zorg.  Dwang blijft alsmaar voortbestaan als een mechanisme voor (poging tot) sociale controle in een onderontwikkeld en structureel verwaarloosd zorgsysteem, dat voortbouwt op overblijfselen uit het verleden, in plaats van de doorontwikkeling van vaardigheden om geestelijk welzijn te ondersteunen. Er wordt vanuit de overheid onvoldoende geïnvesteerd en aangestuurd op goede, innovatieve zorg.

 

Betrokken veldpartijen willen af van dwang. Het besef dat dwang geen goede zorg is, is inmiddels een verworven inzicht in de zorgsector. De veldpartijen willen expliciet van dwangtoepassing af[iv]. Er zijn tal van specifieke initiatieven voor dwangreductie in de zorgsector, zoals de voormalige projecten Dwang en Drang, de ontwikkeling van de High/Intensive Care psychiatrie (HIC), en het recente Dolhuys-Manifest waarbij 12 grote GGZ-instellingen hebben getekend voor het afschaffen van separeercellen per 1 januari 2020. Deze initiatieven zijn erop gericht om intensieve ondersteuning ook in crisissituaties mogelijk te maken.

 

Anno 2016 is er geen ruimte meer voor dwang in de zorg

Het VN-verdrag voor de Rechten van Personen met Beperkingen is geratificeerd door Nederland op 14 juni 2016, hetgeen betekent dat vrijheidsbeperkende maatregelen in de zorg afgeschaft dienen te worden[v].  Het VN-verdrag voor de Rechten van Personen met Beperkingen benadrukt dat elke persoon het recht heeft op zeggenschap, vrijheid en inclusie ongeacht gezondheidsstatus, en benadrukt de noodzaak om de trend van institutionalisering en uitsluiting te keren. Het ontnemen van fundamentele rechten op basis van een gezondheidsprobleem of beperking is in strijd met de mensenrechten. Gezondheid is immers geen voorwaarde voor mensenrechten. Fundamentele rechten en vrijheden mogen niet gekoppeld worden aan gezondheidsstatus.

Gezondheidsstatus mag geen enkele rol spelen bij besluitvorming over vrijheid, zeggenschap en andere mensenrechten.  De wetsvoorstellen Verplichte GGZ, Zorg en Dwang en Forensische Zorg voldoen niet aan dit criterium. De wetsvoorstellen bevatten procedures voor vrijheidsbeperking op basis van “een vermeende stoornis in de geestvermogens”, gekoppeld aan “vermoedelijk gevaar voor zelf of anderen”, wat zeer subjectief, arbitrair en discriminerend van aard is.

 

“De staat van de geestvermogens” is geen indicator voor een toekomstig “risico op gevaar of schade”. Gedrag en gevoelens zijn dynamisch en worden beïnvloed door tal van factoren, zoals interactie met de omgeving en persoonlijk perspectief. Agressie en geweld zijn vaak uitingen van extreme gevoelens en prikkels, zoals onmacht, angst, of pijn. De omgeving kan zowel steunend als verstorend zijn, en uiteraard speelt de mate van steun een cruciale rol bij “mogelijk toekomstig risico” dat hieruit voortkomt.

In plaats van een focus op mogelijke schade en beheersing[vi], is een focus op kansen en ondersteuning nodig. Herstel van harmonie is mogelijk.Goede zorg en ondersteuning kan helpen problematisch gedrag op te vangen en de sociale draagkracht te verbeteren.

 

Goede zorg met regie door de client is mogelijk

Tussen dwangtoepassing en niets doen zit een scala aan mogelijkheden voor goede persoonsgerichte, herstel-ondersteunende zorg. Elke persoon heeft recht op goede zorg. Het recht op zorg gaat niet ten koste van het recht op vrijheid of zelfbeschikking. 

 

Zorg kan enkel met instemming van de persoon plaatsvinden, mede omdat een vertrouwensbasis noodzakelijk is, en mede vanwege het recht op vrije keuze in de zorg.

 

Het idee dat personen met psychosociale, verstandelijke of geriatrische problemen of beperkingen “wilsonbekwaam” of “oordeelsonbekwaam” zouden zijn is eveneens achterhaald. Elke persoon die bedoeld is onder de wetsvoorstellen Verplichte GGZ, Zorg en Dwang en Forensische Zorg, kan communiceren en aangeven wat hij/zij wel of niet prettig vindt.

 

Elke persoon, ongeacht gezondheidsstatus, heeft het recht op zeggenschap en regie over zijn/haar leven (handelingsbevoegdheid) en het recht op keuzevrijheid op gelijke voet met anderen. Persoonlijke levenskeuzes kunnen variëren, evenals de manier van besluitvorming. Het recht op zeggenschap omvat het recht om keuzes te maken, inclusief ‘onverstandige’ keuzes. Dit is deel van de menselijke diversiteit en keuzevrijheid.

 

Iedereen heeft het recht om zorg te weigeren. Een weigering behoort niet te leiden tot een inperking van fundamentele rechten en vrijheden. Het recht om zorg te weigeren is o.a. vervat in het recht op zeggenschap over het eigen leven (handelingsbevoegdheid), het recht op vrije zorgkeuze, en het recht op integriteit van lichaam en geest. Bovendien is welzijn een persoonlijke waarde die niet ingevuld kan worden door anderen, of onder dwang geproduceerd kan worden.

 

Verschuiving van vertegenwoordiging naar ondersteuning. Het ontnemen van zeggenschap en vrijheid op basis van gezondheidsstatus is discriminatie, en is een schending van mensenrechten. In plaats van dwangtoepassing, waarbij de stem van de client genegeerd wordt en er over diens grenzen wordt heengegaan, dient men op zoek te gaan naar wenselijke ondersteuning en assistentie die aansluit bij de wil, wensen en voorkeuren van de client.

 

Dit vergt een grondige aanpassing van het zorgaanbod, en een attitudeverandering van de hulpverleners. Er is immers een fundamenteel verschil tussen zorg en dwang.

 

Zorg gaat om de kunst van het luisteren naar de persoon in kwestie. Goed contact en vertrouwen zijn voorwaarden voor goede zorg. Zorg is mensenwerk, en het belangrijk dat er een ‘klik’ is om vertrouwen te doen groeien, elkaar te willen begrijpen, en om tot overeenstemming te komen.

Flexibiliteit en creativiteit is nodig om goede ondersteuning op maat te verlenen, ook in acute en complexe situaties.

 

Het aanbieden van goede zorg vergt aanvankelijk meer tijd en aandacht dan dwangtoepassing, maar de resultaten van goede zorg zijn vele malen beter en duurzamer, en daardoor tevens kostenbesparend. Uiteraard is de waarde van goede zorg niet uit te drukken in geld.

Ambulantisering en inclusie

Ambulante dwang en “voorwaardelijke zorgmachtigingen” (zoals bewegingsvrijheid op voorwaarde van medicatie-inname) zijn net als alle andere vormen van dwang in de zorg, in strijd met de mensenrechten. Zorg en dwang gaan niet samen.

In plaats van dwang, dient er ondersteuning te zijn in de samenleving, waardoor mensen met een kwetsbaarheid in vrijheid kunnen leven, zich kunnen ontplooien, en gelijkwaardig als ieder ander kunnen genieten van de vrijheden en rechten in de Nederlandse samenleving.

Ook in een crisissituatie is het mogelijk om mensen respectvol te benaderen en de tijd te nemen voor dialoog, de-escalatie en het vinden van mogelijkheden voor passende ondersteuning. Zorg is compassie.

 

Meer preventie en meer aandacht en voorzieningen voor de bevordering van welzijn, innerlijke balans en sociale draagkracht in de samenleving dragen bovendien bij aan verduurzaming van de samenleving als geheel.

 

Het beperken van de rechten en vrijheden van personen, niet vanwege een overtreding van de wet, maar op basis van gezondheidsstatus, is in strijd met de mensenrechten.

 

Voor personen die daadwerkelijk de wet overtreden, dient het reguliere rechtssysteem aangewend te worden. Elke persoon is immers gelijk voor de wet.

Er is compassie nodig ten aanzien van personen met beperkingen die de wet overtreden. Het argument van “ontoerekeningsvatbaarheid” staat net als “wilsonbekwaamheid” haaks op het universele begrip dat elk mens een stem heeft ongeacht gezondheidsstatus. In het reguliere rechtssysteem kunnen verzachtende omstandigheden en de specifieke problematiek meegewogen worden om tot een passend oordeel te komen, zoals vrijspraak of een passende strafmaatregel, of herstelgerichte maatregelen (‘restorative justice’) zoals het betalen van de schade.

 

Personen met een strafmaatregel hebben recht op ‘redelijke accommodatie’, zodat de strafmaat geen verzwaarde belasting vormt vanwege de problematiek of beperking. De straf mag immers niet zwaarder zijn dan de straf die anderen krijgen voor eenzelfde overtreding.

 

Wetsvoorstel Forensische Zorg voldoet niet aan dit criterium, omdat een forensische maatregel in principe oneindig verlengd kan worden, waardoor de vrijheidsbeperking vele malen ingrijpender is dan de reguliere strafmaat. Dit is een uiterst zware mensenrechtenschending, omdat het doorgaans gaat over mensen die niet vanuit criminele motieven of bewuste keuze tot een wetsovertreding zijn gekomen, maar vaak gaat het om mensen die door een samenloop van omstandigheden tot een bepaalde daad zijn gekomen. Compassie is nodig.

Zorg kan niet opgelegd worden als strafmaatregel. Zorg is een aanbod, geen verplichting. Straf en zorg zijn twee totaal verschillende zaken. Zonder intrinsieke motivatie, goed contact en vertrouwen is goede zorg sowieso onmogelijk. Zorg kan enkel op basis van vrije, geinformeerde keuze. Dwang is onverenigbaar met zorg, ook bij Forensische Zorg.

 

Er is een fundamentele hervorming nodig van het zorgaanbod van Forensische Zorg, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen straf en zorg. Het einddoel is inclusie. Echter, de beschikbare middelen onder wetsvoorstel Forensische Zorg zijn veelal gericht op uitsluiting, het tegenovergestelde van inclusie.

 

Wat nodig is, is herstel-ondersteunende zorg op basis van vrije keuze.
Een innovatief wetsvoorstel voor Forensische Zorg is nodig.

 

 

 

De overheid heeft de taak haar burgers te beschermen tegen onrecht, en is, ongeacht de privatisering, nog steeds eindverantwoordelijk voor de zorgkwaliteit.  

Het besluit van de overheid om de wet BOPZ te herzien was een goede stap, echter de voorliggende wetsvoorstellen Verplichte GGZ, Zorg en Dwang, en Forensische Zorg zijn in strijd met de geldende inzichten uit de zorgpraktijk en de mensenrechten-standaarden. Er is een fundamenteel verschil tussen dwang en zorg.

 

De herziening van de BOPZ biedt een kans om de dwangtoepassing in de zorg nu voorgoed uit te bannen, door een verbod op dwang te realiseren, en te focussen op goede zorgverlening en innovatie. Het is nu tijd om mensen die in de zorg verzeild zijn geraakt, ten volle hun mensenrechten toe te kennen en in staat te stellen van hun recht op vrijheid te genieten.

 

Vernieuwing

De wetgeving moet gaan over het verlenen van goede zorg, ook in acute en complexe situaties.

• Wetsvoorstel Verplichte GGZ dient vervangen te worden door een wetsvoorstel voor het uitbannen van dwang in de GGZ sector.
• Wetsvoorstel Zorg en Dwang dient vervangen te worden door een wetsvoorstel voor het uitbannen van dwang in de zorg aan personen met een verstandelijke beperking en de psychogeriatrie.
• Wetsvoorstel Forensische Zorg dient vervangen te worden door een wetsvoorstel voor herstel-ondersteunende zorg aan gedetineerden op basis van vrije geinformeerde keuze.

 

Wij benadrukken nogmaals dat de wetsvoorstellen Verplichte GGZ, Zorg en Dwang, en Forensische Zorg niet aansluiten bij de verantwoordelijkheden van de overheid jegens haar burgers. De wetsvoorstellen zijn in strijd met de mensenrechten anno 2016. Gedwongen psychiatrische interventies zijn geen oplossing, maar een probleem voor geestelijke gezondheidszorg, en dienen uitgebannen te worden.

 

Wij doen een beroep op de beleidsverantwoordelijken om de noodzakelijke voorwaarden te scheppen om goede zorg mogelijk te maken, en ervoor te zorgen dat binnenkort niet alleen de isoleercel, maar ook alle dwangwetten uit de zorg naar het museum het Dolhuys kunnen.

 

 

*

Teken de petitie:   Wetgevers: Regel zorg in plaats van dwang!
Zie: https://www.openpetition.eu/nl/petition/online/wetgevers-regel-zorg-in-plaats-van-dwang
Voetnoten bij de tekst:

 

 

 

[i] Wet BOPZ, MI-principles fort he protection of persons with mental illness

[ii] Projecten dwang en dwang, intentieverklaring, ontwikkeling best practices, HIC-ontwikkeling, dolhuys-manifest, separeervrije afdelingen

[iii] MI-principles fort he protection of persons with mental illness

[iv] Intentieverklaring dwangreductie

[v] Zie o.a. de jurisprudentie onder de artikelen 12, 14, 15, 19 en 25 van het VN-verdrag voor de Rechten van Personen met Beperkingen, in het bijzonder de Guidelines on CRPD article 14 the right to liberty and security of person.

[vi] Clienten zijn vaker slachtoffer dan dader.